Rewolucja październikowa
Do wybuchu rewolucji październikowej w nocy z 24 na 25 października 1917 r. (według kalendarza juliańskiego, obowiązującego wtedy w Rosji) i objęcia władzy przez bolszewików pod przywództwem Włodzimierza Lenina, przyczyniły się głównie: niepowodzenia wojsk rosyjskich na frontach I wojny światowej oraz despotyzm, wyzysk i represje na rosyjskim narodzie stosowane przez carat i możnowładców.
Rewolucję poprzedził przewrót lutowy w stolicy Rosji - Piotrogrodzie, który rozprzestrzenił się na inne części kraju, zmuszając Cara Mikołaj II do abdykacji.
Walki uliczne w Piotrogrodzie podczas rewolucji lutowej
Portret carskiej Rodziny (Mikołaj II, jego żona Aleksandra, 4 córki: Olga, Tatiana, Maria i Anastazja oraz syn Aleksy), zamordowanej 17 lipca 1918 r. na polecenie Lenina. Po śmierci poćwiartowanych, polanych kwasem i zakopanych w lesie w okolicy Jekaterynburga
Po abdykacji cara, władzę w Rosji objął Rząd Tymczasowy, na którego czele stanął książę Grigorij Lwów, zastąpiony wkrótce przez socjalistę Aleksandra Kiereńskiego.
W wyniku tych wydarzeń w kraju zapanował system dwuwładzy. Demokratów i carskich oligarchów reprezentował Rząd Tymczasowy, a zwykłych Rosjan starała się reprezentować Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich.
Przekształcono Rosję w republikę. Wprowadzone swobody demokratyczne, takie jak: zniesienie cenzury i kary śmierci oraz wprowadzenie powszechnej amnestii nie uspokoiły nastrojów w kraju, a najmniej zadawalały bolszewików, domagających się wystąpienia Rosji z Ententy, jednostronnego zakończenia wojny i ustanowienia dyktatury proletariatu.
Nowe władze (Rząd Tymczasowy i Rady Delegatów Robotniczych) nie potrafiły opanować skomplikowanej sytuacji wewnątrz kraju, co przyczyniało się do coraz większego poparcia dla bolszewików i ich przywódcy Włodzimierza Lenina, przez robotników, chłopów i żołnierzy.
Gdy bolszewicy uzyskali większość w Komitecie Wykonawczym Piotrogrodzkiej Rady Delegatów oraz w Radach Delegatów Robotniczych na terenie kraju, 24-25 opanowali Piotrogród. Po zdobyciu Pałacu Zimowego, w którym miał swoją siedzibę Rząd Tymczasowy, aresztowali wszystkich jego członków i utworzyli nowy rząd: Radę Komisarzy Ludowych, której przewodniczącym został Włodzimierz Lenin.
Lenin przemawiający do żołnierzy i robotników, nakłaniając do przejęcia władzy przez proletariat i obalenia Rządu Tymczasowego.
Walki oddziałów bolszewickich o opanowanie Pałacu Zimowego
Po dojściu do władzy bolszewicy zaprzestali działań wojennych, kończąc udział Rosji w I wojnie światowej, podpisując traktat pokojowy z Niemcami, Austrio-Węgrami, Bułgarami i Turcją.
Natomiast w Rosji rozpoczęła się krwawa wojna domowa nowej ,,czerwonej” władzy z przeciwnikami rewolucji (,,Biali“). Oprócz działań na polach bitewnych rozpoczęły się zabójstwa i aresztowania działaczy robotniczych. Zamknięto większość gazet i odebrano robotnikom prawo do strajku. Tworzono obozy koncentracyjne tzw. gułagi, do których zsyłano przeciwników i niezadowolonych z nowego ustroju.
Wojna domowa trwała do 1922 r.. Zakończyła się zwycięstwem rewolucji i utworzeniem w dniu 30 grudnia tego roku Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR).
Satyryczny plakat propagandowy z okresu wojny domowej w Rosji.
Wszystkie zdjęcia do tego artykułu są domeny publicznej i zostały pobrane ze stron Wikimedii Commons
Stanisław Magot
98 - 400 Wieruszów
ul. Warszawska 113
Zapraszamy do serwisu