Nacjonalizm

Nacjonalizm jest zjawiskiem stosunkowo młodym. W XVI i XVII wieku władcy takich państw jak Wielka Brytania, Francja, i państw podobnych, poczęli skłaniać się do przyznawania swym podwładnym praw demokratycznych, wprowadzając ujednolicone systemy prawne tzw. dekrety, mające na względzie dobro obywateli. Dekrety te zawierały oprócz praw, obowiązki.

W chwilach politycznych kryzysów przywódcy tych państw odwoływali się do tożsamości i jedności narodowej, mającej łączyć wspólne interesy plemion, rodów oraz warstw społecznych. Dopiero jednak poczynając od przełomu XVIII i XIX wieku, terminy takie jak: „naród” czy „narodowość” weszły na trwałe do słownictwa poszczególnych nacji, stając się dla wszystkich zrozumiałe.

W Niemczech np. dopiero w tym czasie zaczęto przekonywać, że mieszkańcy Prus, Saksonii, Bawarii oraz innych landów, tworzą jeden naród, posługujący się jednym językiem, dziedziczący te same tradycje oraz kulturę.

Ruchy nacjonalistyczne przybrały na sile po zakończeniu I wojny światowej i upadku takich europejskich mocarstw jak Austrio-Węgry czy Rosja, co za skutkowało powstaniem wielu nowych państw, jak: Czechosłowacja czy Jugosławia, w których obywatele odczuwali przynależność do tej samej wspólnoty.

Także Polacy, żyjący 123 lata bez swojego państwa, utworzyli jeden naród, porzucając wszelkie antagonizmy wynikające z regionalizacji i etnicznych pozostałości po trzech zaborcach, skupiając się wokół narodowego przywódcy J. Piłsudskiego.

Ideologia nacjonalistyczna w pierwszej połowie XX wieku rozpowszechniła się w całej Europie i zajęła pozycję dominującą. Państwa prowadzące politykę ekspansjonistyczną wykorzystywały ją do podporządkowania swoim interesom państw i narodów słabszych. Narody słabe wykorzystywały nacjonalizm, aby odzyskać suwerenność i byt polityczny.

Proces ten objął cały świat. Począwszy od kolonii, poprzez nowo powstałe kraje w Azji i Afryce i stał się przyczyną wielu krwawych konfliktów z II wojną światową włącznie.

Po zakończeniu wojny, tendencje separatystyczne bazujące na ideologii nacjonalistycznej, były kontrolowane

przez Stany Zjednoczone i Związek Radziecki w regionach objętych wpływami przez te mocarstwa. Jednak na przełomie XX i XXI wieku, gdy doszło do nowych podziałów wpływów supermocarstw w poszczególnych rejonach świata, zrywy nacjonalistyczne wybuchły na nowo.

W Europie po rozpadzie Związku Radzieckiego powstawały nowe kraje, czy to w wyniku bratobójczych wojen jak miało to miejsce w Jugosławii, czy w formie łagodniejszej i cywilizowanej jak np. w Czechosłowacji, co było sprawą wyjątkową. Przeważnie jednak w realizacji swoich celów, nacjonaliści sięgali po antydemokratyczne formy walki z aktami terroru włącznie, co prowadziło z reguły do konfliktów i wrogich stosunków z sąsiadującymi państwami.

Choć w słownictwie niektórych narodów nacjonalizm może być uznawany za pojęcie wartościujące, to ogólnie społeczność międzynarodowa potępia jego przejawy i ogranicza wpływy narodów kierujących się tą ideologią.

23 grudnia 2016

- Mój naród ponad innymi -

Lamartine odrzuca czerwoną flagę w dniu 25 lutego 1848

Świętujący rewolucję. Berlin 1848

Germania, alegoria Niemiec

Falanga - symbol, używany przez polskich nacjonalistów

Wszystkie zdjęcia do tego artykułu są Domeny Publicznej i zostały pobrane ze stron Wikimedia Commons