Przejmowanie ziem polskich przez państwa ościenne zaczęło się dużo wcześniej, przed podpisaniem przez nie traktatu rozbiorowego. W roku 1769 zaczęła Austria, zagarniając Spisz i część Podhala. Rok po tych wydarzeniach Prusy zajęły tereny Prus Królewskich. Przejmowanie tych terenów, odbywało się bez poważniejszego oporu, a nawet z aprobatą zamieszkującej te tereny ludności. W roku 1772 państwa ościenne, czyli Austria, Prusy i Rosja oskarżyły Polskę o anarchię i stwarzanie zagrożenia dla bytu Europy. 5 sierpnia w Petersburgu zawarły porozumienie przejęcia wyznaczonych przez siebie terenów ziem polskich, motywując to potrzebą zaprowadzenia na nich porządku.
Rosja zagarnęła obszar 92 000 km2 z 1,3 mln mieszkańców.
Austria 83 000 km2 i 2,65 mln mieszkańców, a
Prusy 36 000 km2 wraz z 580 000-mi mieszkańców.
Zaborcy zażądali od Rzeczypospolitej ratyfikacji traktatu rozbiorowego, grożąc w wypadku sprzeciwu dalszymi aneksjami. Polacy spełnili ich warunki. Na zwołanym w 1773 r. sejmie rozbiorowym pomimo dramatycznego protestu kilku posłów, wyrazili zgodę na podział części polskiego terytorium pomiędzy państwa sąsiedzkie.
Poseł Tadeusz Rejtan protestujący przeciw uchwale sejmu rozbiorowego
Wszystkie ilustracje do tego artykułu są domeny publicznej i pochodzą ze stron Wikimedii Commons
Państwa sąsiadujące z Polską: Rosja, Prusy i Austria, posiadające scentralizowane aparaty rządowe, zarządzane przez silnych, absolutystycznych przywódców (król Prus - Fryderyk II, caryca Rosji - Katarzyna II) były zdolne do posiadania silnych armii i administracji państwowej gwarantującej ich utrzymanie w pełnej gotowości, w przeciwieństwie do Rzeczypospolitej, borykającej się z coraz mniej skuteczną skarbowością. W następstwie czego zanik administracji państwowej skutkował niewielkimi możliwościami militarnymi.
Niekorzystnie dla Rzeczypospolitej wyglądała także sytuacja polityczna w Europie. Austria, korzystając
z osłabienia swojego odwiecznego przeciwnika - Francji, targanej niepokojami społecznymi przed wybuchem rewolucji (1789 r), przeobrażała się w najważniejsze państwo środkowej Europy. Także Rosja z powodu osłabienia Turcji i Szwecji urosła do wielkości supermocarstwa. Potędze Rosji i Austrii starało się dorównać młode państwo pruskie, dążące do nowych podziałów w Europie i przejęciu w pierwszej kolejności Pomorza u ujścia Wisły, rozdzielającego terytorium Prus.
W tym czasie w Rzeczypospolitej toczyła się długotrwała wojna domowa (1768- 71) co jeszcze bardziej zniechęcało inne państwa europejskie, zmagające się ze swoimi problemami, do zajmowania się sprawami Polaków.
Za jedną z głównych przyczyn upadku państwa polskiego, czego początkiem był pierwszy rozbiór, uważa się słabość Polski, wynikającą z długoletniego kryzysu polskiego parlamentaryzmu. Przyczyną tego kryzysu była zasada liberum veto, pozwalająca chronić prywatne interesy, nie obarczając z kolei żadną odpowiedzialnością posłów i senatorów, którzy ją stosowali.
Całkowita dominacja szlachty i magnaterii w życiu politycznym kraju, pozbawiła główne organy władzy państwowej, możliwości kierowania i zarządzania państwem, co przyczyniło się do jego słabości gospodarczej.
Portrety polskich magnatów z okresu rozbiorów
I rozbiór Polski 1772
iele innych. Elementom tekstowych możesz też ustawić animację, dzięki czemu, gdy użytkownik strony wyświetli je na ekrTo jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowolnie zmieniać rozmiar i położenie tego elementu oraz wszelkie parametry wliczając w to tło, obramowanie i wanie, pokażą się one z wybranym efektem.
Zapraszamy do serwisu
Stanisław Magot
98 - 400 Wieruszów
ul. Warszawska 113